Folkeforsk.no
Heim
Vel emne
Statistikk
Om
Registrer deg
Logg inn
Heim
Vel emnet ditt
Baking
NEG_4_447_Bu_Ål
Transkripsjon av filen #NEG_4_447_Bu_Ål
Kort rettleiar
metadata
sjå spørsmål
|
sjå fil
Nettleseren din støtter ikke visning av pdf
: Baking: Flatbrø er vist det brø som har vori brukt her i uminnelege tider. Korleids dei steikte det i gamal tid er ikkje godt å segja, men dei hadde vel helst steinhellur. Kva tid malmhellur kom i bruk ibruk veit eg ikkje, men eg har sett fraa ymse skiftebrev ikring 1787 at dei hadde takkur daa. Bakstereidskapen var slik: Takke (ei) som er av malm er umlag 70 cm. i tvermaal og vert lagt paa tre steinar, «eisesteinar». I det sidste har dei takkering av malm aa legg takka paa. So har dei bakstefjøl (ei). Den er umlag 1,2 mtr lang og 0,80 cm breid og vert hyvla heilt slett, so leiven kan snuast lett. So er det fleire kjevlur. Dei er svarva fint rund med smale render. Aat flatbrød er dei lidt større med grovare render. So er det «trillar» (ein) «brøtrill». Det er smaa stutte kavlar svarva runde med smale render. Desse er innsett i ei ramme med eit handtak. Det er fleire størrelser på desse ogso. So er det brø- spa`ar (ein) Det er smaa granne stavar. \[s. 2\] umlag 70 cm lang aa er spikka kvass i den eine enden. Dei lyt ha fleire av desse, noko lange og noko stuttare. Sp. 1) Korn og kvern. Naar me nemner korn (kodn) her, so er det byg, noko anna kornslag har me ikkje hatt noko større av her i bygdi. Handkvernir hadde dei nok her i gamal tid og det er truleg at dei mol korn paa dei, men noko sikkert har eg ikkje høyrt um det. I Lappegard var det ei liti handkvern, som me brukte her i garo til aa mala salt med. Den vart brukt til saltmaling like til ikring 1900. Den vesle kverna er truleg i Lappegard enno. Bekkekverner var det vist mange av. Den som eg hugsar til, og som var lengst ibruk var ved Torsteinsrud i Torsteinsrudgroven. Den hadde aarstallet 1668 og er no flutt til Aal bygdemuse- um. Paa den kverni mol dei salt og kanskji grovt mjøl, so som malt, grøype og krytermjøl like til 1880-90 aari. Naar dei hadde turka kornet paa badstu- gun, aa skulde paa kverni, so kalla dei det for «meld» meldelass. I eit meldelass som jamnast var ein 3-4 tunnur kunna det væra fleire slags korn. Velmogi korn (stritt), som var til fint kokemjøl, medkorn som var lettare og so «lette», det var mest lettkorn og saair. Um tresking av loi, orgjering og deling og reinskning av kornet paa laaven vert vel eit emne for seg sjølv. \[s. 3\] Mjøl av «stritt» kornbrukte dei helst til kokemjøl. Det vart fint reinska, fyrst paa laaven og so dryfta dei det vanleg ved kverni. Dei brukte daa «dryfttraag» det var eit lite traag med ei plate av jern ell blikk i botten. I denne platen var det tett med smaae hol. Naar dei riste kornet i troget so fekk dei or alt ugrasfrø «gjyvt» og ruskri. Medkornet var dei ikkje so nøie med. Det mjølet bruktist til eplekaku (potetkake) og til dels til finare flatbrød, «solbrø». «Letten» vart male lidt grovare og bruktest til flatbrø «bakamjøl». Soleids vart det brukt det fyrste eg hugsar 1880 og utover til 1900. Men so vart det meir og meir aalment at dei brute finare mjøl til flatbrø ogso. Lettmjølet vart helst brukt til krytermat. No etter at dei har tekje til med treskeverk vert kornet reinska der, men det vert no ikkje so godt skilt, som naar me kasta det paa laavegolve. Sp 2.Ja naar dei vilde ha finare kaker ell fint rummebrø ell lefsekling selda dei mjølet. Eg hugsar at mor hade eit slikt sold. Det var slegi saman eit liti treramme aa til bott var det stramma eit skinn, som var hardt og slett og tett med smaae hol. Seinare har dei faatt metalvev til bott. Dei har daa gjerne eit par sold, eit med grove hol og eit med grannare hol. Det grove mjølet dei fekk or, naar dei selda var no mest saair aa vart vel helst krytirmat. \[s. 4\] Sp. 3.Er det mykji kaldt naar dei baka tek dei inn mjølet dagen fyr. Det maa ikkje væra tæla. Sp. 4.Samnamne for alle slags korn er grøn (grjøn). «Det vart bra med grøn iaar» Som fyr er nemnt kalt me kornet for «meld» naar det er turka aa dei skal mala. Er ein helst all andre dyr svert feit, so segjer me at dei er «grønstedd». Sp. 5-6. Baksten. Til flatbrø var det nok jam- nast berre ei til aa baka og steike, men ei annan laut passe paa aa laga til knaau so ikkje bakstedeia turt vente paa den. Baka slikt som flatbrø laut alle kvinnor kunne, men so var det no bakstedeior som for rundt paa gardarne aa baka der ikkji husmori kunna greie alt sjølv, især var no det um vaaren, naar dei skulde laga til su- mars. Skulde dei laga til gjestebod der det vart mykji fin baking, so var det sume som var sers kunnandes med slikt arbeid som laut væra med baade i si eigi bygd og i andre bygder. Desse kallast «renkjeringar». Her er ei liste over ymse slag brø og kakur som brukast her i bygdi no, og sume slag som er gaatt av bruk: Flatbrø, rummebrø, (talg- brø), Lefse (lefsekling), eplekakur (potetkakur), asningskakur, kvikakur, primkakur, oms- brø, vafler, gorabrø, bakels (smaakakur av ymse slag), jolekaku og blautkaku. Dette er dei brø og kakuslagi, som brukast her no og som har vori ibruk fyr. Eg skal daa prøve aa skriva lidt um kvart slag, korleids det vert laga, og korleids det vert brukt. \[s. 5\] Sp. 7. Gjestvon (framan): Ja. Det vanlege er rum- mebrø og ymse slag bakels (smaakakur). Samnamnet er daa fremanmat. I gamal tid daa dei ikkje hadde slikt som bakels var det helst rummebrø, spikjekjøt og mjaalkeprim. Sp. 8. Glokaku har eg ikkje høyrt um her. Sp. 9. Flatbrø. Dette brøet har vori og er enno det vanlege kvardagsbrøet her, men hugsar eg ret, so sende eg ei utgreiding um flatbrø til Nils Lid. Daa eg ikkje har gjenpart ell kladd av den utgreidingi, so for eg svara paa spursmaali de har sett upp, vil de ha betre utgreiding um flatbrøbakst skal eg sende det seinare. Som fyr er sagt, so mol dei fleire slags mjøl, fint mjøl (kokemjøl) av «stritt» korn, og bakamjøl av medkorn ell «lette». Det brøet dei baka av bakamjølet vart mørkarer og grøvre og bruktest attåt spikjimat flesk og kjøt og smør. Det som vart baka av fint mjøl bruktest helst til «soll» (mjølk som dei braut brø nedi) aa kallast sollbrø og til framandfolk ell i sume høve so som til handverkarar. No er det heilt slutt med bakamjølet. Alt brø vert baka av finmale korn. Nokon skildnad paa brø til husbond og tenar har me aldri vist um her. Kline dei smør paa flatbrø kallast det smørkling, og rumme paa brø er rummekling. Stølsbrø ell nistebrø var sama slags brø men det vart lagt saman i lefsur. Sp. 10. Knekabrø har ikkje sett ell høyrt um her. Flatbrøet kan gjøy mast i aarevis naar det ligg paa ein turr og luftig stad \[s. 6\] Sp. 11. Leiv. Ein brøleiv er leiv baade fyr den er steikt og etter, dersom den ikkje vert samanlagt, men daa er det brølefse t.d stølsbrø og nistebrø. Ei skive av eit brø er ei brøskive ell ei kakuskive (kakumaale). Sp. 12. Lefse. Det er fleire slag lefse. Dei baka stundom nokre kvardagslefser. Den deigen er knaadd saman berre av mjølk og mjøl og lidt poteter. Dei bakar lefsorne tjukkare ell lefsekling aa legg dei saman utan smør paa. Eg hugsar mor laga slike, som me skulle ha joleftan, og dei andre efdagar, derfor kallast dei efdagslefsu. Me maatte daa sjaalve kline smør paa dei. Men slike lefsur er det umlag slutt med. Dei vart so snøgt harde, so det gjek ikkji an aa gjøyme dei lenge. Naar dei skal baka lefsekling maa det helst væra tvo. Dei laga daa fyrst deigen lidt poteter, tjuk rumme og lidt smør aa knaaar det i fint kveitemjøl. Naar dei so bakar, kjevlar den eine ut leiven noko, so tek den andre den aa kjevlar den tunnare. Dei gjer eit sers kast med kjevle, so leiven gaar rundt, so den vert rund. So lyt dei brette leiven upp stundom aa strø lidt mjøl (breiemjøl) under, so den ikkje hen- gjer seg fast i bakstefjølen. Naar so leiven er tunn nok, tek bakstedeia brøspaen lettar paa leiven i ein kant, har spaen under og rullar den under lefsa til paa midten, lyfter so leiven upp aa legg den paa eit slett laak ell lem. Dei legg gjerne lidt reint papir millom leivarne, so dei ikkje hengjer seg saman. \[s. 7\] Naar dei so har baka ikring 20 leivar so lyt dei steike. Dei har daa lidt turr fin ved under takka aa fer ein frisk varme. Naar takka er varm, tek dei ei lefse paa brøspaen aa legg den varsamt ned paa takka. Um eit lite bel snur dei leiven og snart er den steikt. Dei tek den so paa spaen att aa legg den burt. So held dei paa til alle er steikt, og so til aa baka att. Um kvelden maa dei kline smør paa. Dei legg daa ein leiv paa bordet, tek litt smør paa ein tunn bordkniv aa kliner tunt over heile lefsa, strør so lidt sukker paa aa legg den saman, fyrst ein og so ein gong til, so det vert ein trekanta lefskling. Dei maa helst ha nykjerna smør, eller ogso lyt dei møykja det upp, so det vert mjukt å kline. I gamle dagar, ja eg hugsar det godt, daa klinte dei klingen med handi. Dei tok lidt smør i handi aa klinte det med «sleikepotte» over lefsa. Dei brukte daa ofte aa ha lidt sirup paa istaden for sukker. Naar lefseklingen er ferdig, tullar dei vel med reine klæde ikring den aa legg den i ei bytte ell embar, so den held seg mjuk, men den kan ikkje gjøymast lengi ell so vert den hard ell mugga. Det har mykji vori brukt aa ha lefsekling til nistemat t.d. skogsarbeid. Den tidi me ikkji hadde jern- bane, men laut køyre til byen, Krøderen ell Gulsvik, skulde det mykje nistemat til. Skilnaden paa flatbrø og lefse er at flatbrø er hardsteikt og møyrt, men lefsa er tunna- re og mjukare og feitare. \[s. 8\] Sp. 13. Bretting. Det flatbrøe som vert brukt paa garden bretter dei ikkji, men legg det ned i ein stor holk ell paa «brøstøu». Brøstøu var slik: Dei tok ein tjukk planke ell kubbe, bara hol i den aa sette fast ein solid kavle umlag 1 mtr lang. Uppaa den slo dei fast ein lem so vid som brøleivarne, aa la so brøet i ein stable upp der aa la farg paa. Brøstøu var helst i budi ell stolp- huset. Stølsbrø og nistebrø brette dei paa kvar sin maate, lefsekling og rummebrø paa ein annan maate, sjaa papirlefsorne eg legg ved. Flatbrøet og rummebrøet som er hardt steikt lyt brettast paa takka, lefse som er lettare steikt brettes maar dei kli- ner smør paa. Sp. 14. Gjær. Fabrikgjær som me kjøper, viste dei ikkje av herfyr ein 20-30 aar sidan. Den einaste gjær me brukte var ølgjær «bærm» Det er tvo slags bærm, naar dei bryggjar, fyrst den som vert uppaa ølet, den kallast «gjæst» og so den som vert paa botten, som kallast bottbærm. Bærmi maatte dei ta vel vare paa, for nokon annan gjær viste me ikkji um. Dei hadde oftast bærmi i ei kanne, ein tett boks ell ei flaske. Stundom «spekja» dei bærmi (turka den), det var spekjabærm. Ofto laut dei burt til ein ell annan som dei viste hadde bryggja aa fekk ell laante bærm. Det var no helst til øl dei maatte ha bærm. Gjæra brø bruktest ikkje anna ell til gjestebod og summe høgtider som jol og paaske. \[s. 9\] Surdeig har ikkji vori ibruk so vidt eg veit, slett ikkje i vanleg bruk. Sp. 16. Dei sjaa etter naar deigan har «ase» upp tek so ein brennande fyrstikke aa held over deigen. Slokna stikka med ein gong er deigen ferdig gjæra. No i sidste 20-30 aari brukar dei nok gjæra brø ell kaku til kvardags av og til, men aldri fyr i tidi. Dei brukar det nok nysteikt, men det er betre aa skjæra upp naar det har leggi ein par dagar. Sp. 17-23. Daa eg ikkje kjenner til at dei har brukt surdeig her og helder ikkje at dei har hatt bakaromnar, vert det ikkje svara paa her. Sp. 24-25. Det einaste gjæra brøe dei brukte her i gamle dagar var «Asningskaku» (av asning gjæring). Det var ikkje finsigta rug ell kveite aa faa kjøpt her den tidi, ialfall vart det aldri kjøpt slikt her. Men dei kjøpte gjerne lidt heil rug som dei daa fekk male paa bygdemølnorne. Men dette var no helst berre til høgtidshelg ell gjestebod. Det var vanleg at dei steikte asningskaku til jol det fyrste eg minist, aa det var ein morosam dag for oss smaagutar naar kakudagen kom daa lidt fyr jol. Mor knaadde aa «sette deigen», som dei segjer, um kvelden aa hadde bærm i so den skulde asa upp til om morgonen. Dei steikte paa «uppreist takke», og det gjekk for seg slik: Det var i eldhuset dei steikte og far sette ei staurstang paa skraa inn i peismuren aa sette so takka paa kant og lidt paa skraa inn til jernstangi. So sette han eit heilt «esmile» med god skaven bjørkeved framanfor takka aa tendra eld paa. \[s. 10\] Bakanfor takka hadde han ogso varme men mindre. Naar alt var ferdigt i eldhuset, kom mor med deigen, aa til aa klappe ut kakur. Ho gjorde dei rund og lidt tjukkare paa midten. Naar so takka var passe varm, tok far ei kaku i handi, tok ei vaat fille aa vætte den paa under- sida aa klemde so kaku paa takka, held paa den eit lite bel og dermed hekk den fast. So den eine etter den andre til det var fult paa heile takkun gjerne ein 10-12 kaker. So hadde han ei hovtang aa klemde i kanten paa takkun aa drog den rundt ettersom kakurne vart steikt. Det gekk kanskji ikring ½ time so tok dei til aa være brunsteikt. Han tok so ein kakuspae (skovl) aa sette under kanten paa kakun so den løsna, tok den so paa spaen aa la den paa bakstefjøle. So var det aa legge paa nye kaker att til alle var steikt. Mor hadde lidt vørter aa smurde kakurne medan dei var varm. Dei hadde jamnast tvo kakuknaaur ei som var lite rug i og ei som meir rug i og som skulde væra til fremanmat og i sume andre høve. Ja, dette var kakusteiking i gamle dagar. Men det var ikkje jamt det gjekk so greit. Eg hugsar ei gong daa far skulde steika., Han la paa takka ein tvo tri kakur, men dei vilde ikkje asa upp men blotna aa datt av takkun og ned i glohaugen. Mor knadde uppatt deigen so den vart fastare, men det vart like gale. Dei laut daa legge takka ned aa steike paa flat takke. Dei meinte at det var klen rug dei hadde faatt, kanskji frossen. Me fekk altso ikkji asningskaku til jol den gongen. \[s. 11\] Hadde dei att lift rug etter jolesteikinga, so laga dei stundom kaku, med asning i aa steikte paa flat takke. Dei klappa daa kakurne runde, men flat paa baae sidor og umlag 2 cm tjukk. Dei snudde dei paa takkun. Dette var no meir til kvardags- bruk. Men so ikring 1880, fann dei paa aa ha tvo takkur. Dei laa daa ei takke paa eisesteinarne, aa so hadde dei laga ein jernring med ei jerndør framanfor som dei sette i utkante av takka. So la dei ei takke uppaa ringen. Naar dei daa skulde steika so hadde dei lidt varme under takka, men uppaa den øvre takka laut det væra sver god varme. Ein kunna daa faa steikt ein 10-12 kakur i kvar steiking. Eg var nok kakusteikjar i mange aar paa den maaten. Det var no berre til jol og gjestebod me steikte slik. Men i 1880-90 aari daa komfyrarne tok til aa verta vanlege paa gardarne her vart det no helst der dei steikte baade brø og kakur med gjæring i. Finsikta rug og kveite var vist sjeldsynt var her fyr den tidi og kanskji mange aar framover. Eg hugsar so vel naar handelskararne kom heim fraa «marken» og dei kom hit og vilde «gjera upp» med far for varur dei hadde kjøpt, so hadde dei mest med seg lidt byknask til mor «hanikaku» (honning- kakur) og eit par brø (omnsbrø) som me kalla dei. Me smaagutar fekk daa gjerne ei skive brø som ein smak. Det var godt tykte me, ikkje tale um smør paa, det var bra lell. \[s. 12\] Sp. 27. Primkaku. Det var helst paa stølen dei laga desse. Dei laga ein deig av mjølk og mjøl aa klappa ut tunne kakur. Naar dei daa kokte myseprim, slepte dei kakurne ned i mysen aa dei kokte der eit bel. Sp. 28. Korleids dei gjøymer brømaten har eg nemnt fyr. Flatbrø hadde paa brøstøu ell i brøholk. Rummebrø i embarar og sama leids med andre kakur som kunna gjøymast, helst i budi ell stolphuset ell kjellare. Sp. 28-30. Noko slikt trur eg ikkje dei brukte aa laga til fyr det vart bakels og kveitekaku. Sp. 31. Ja, den mest brukte kvardagskaku her fyr, ja mange stader enn er eplekaku (potetkake). Dei kokar daa eplur og mel dei paa eplekvern, kjøttkvern ell stampar dei med ein trestamp. Dei har lidt mjøl i og let dei staa ei tid saa eplerna blotna. So knaa`ar dei mjøl i til ein passe hard deig, klappar so ut runde kakur um- lag 1 ½ cm tjukk aa steikjer dei paa takka. Desse kakurne er bedst, naar dei er fersk og kan ikkje gjøymast lenge. Um sumar- en t.d lyt dei gjera eplekaku ein gong i vika. Fyr klappa dei jamt ut kakurne med henderne, men no kjevlar dei gjerne ut ein stor leiv aa delar den upp med eit laak av eit blikspann t.d. Sp. 32. Det me kallar lovedeig er ikkje mat. Hadde dei ei kveise ell noko som saag ut til verk, so laga dei lovedeig aa la paa. Dei tok daa lidt rumme og lidt fint mjøl aa rørde saman lidt deig i loven (handi) \[s. 13\] Sp. 33. Rummebrø er eit brøslag, som vanleg brukast heri bygderne baade til gjestebod og kvardags. Dei tek daa god tjukk rumme aa knaa`ar i mjøl til ein fast deig. Det maa væra fint selda bygmjøl og no i det sidste tek dei gjerne lidt kveitemjøl attved. So bakar dei det paa bakstefjølen umlag som andre lefser, aa steikjer dei paa takka. Dei vert daa brunaktig paa let. Naar lefsa er steikt tek dei den paa brøspaen, lyfter den upp aa legg den ned paa takka att dubbelt, dreg so spaen or aa stikk den under lefsa att paa midten og lyfter den upp. Den vert daa ei firlagt trekanta lefse. So legg dei spa- en med lefsa paa over eit par stolar t.d. der den heng eit bel til den er kald. Dette brøet et dei utan smør paa sjølvsagt og er den vanlege gjestebodsmaten attaaat kaffen. Men dei lagar uvandare brø til kvardags. Daa har dei ikkje ell ialfall berre lite rumme mne brukar ymst anna feitt t.d talg (talgebrø) smult ell margarin. Dei legg brøet i embarar og det kan gjøymast gjerne heile aaret. So var og er det mange slags brø og kakur dei steiker av ei tunn røre (kakurøre) av mjølk og mjøl, hadde dei rumme so vart dei sjølvsagt betre, og brukast mykje baade til freman og til kvardags. Kvikaku. Dei tek røra i ei ause ell sleiv aa renne den ned paa takka, so det vert runde kakur. Dei snur dei ikkje. Vafler. Dei hadde daa noko firkanta jern. \[s. 14\] (Vaffeljern). Det var langt handtak paa desse jerni aa dei la dei paa eit «brandjern» i peisen, naar dei steikte. Etter at det vart omnar, so fekk dei seg gorojern aa daa vart det gorabrø. Dei krydslagi dei brukte til rummebrø, vafler og goro var vel helst anis, karve og alispeis Etter at det vart komfyr paa kvar gard, so vart det nok laga ymse smaakakur (bakels) og so joleka- ke. Den var som namnet segjer helst til jol, men ogso til gjestebod og ymse andre høve. Den vart laga av fint kveitemjøl og lidt feitt, smør ell margarin, rosiner og gjerne lidt krydd t.d. kardemomme. Dei stampar godt saman ein mjuk deig har gjær i aa set den paa eit varmt sted so den asar upp. So lagar dei ei stor kake aa legg i omnskuffen, ell dei fyller heile skuffen, strøyer sukker og kanel uppaa og set den i omnen. I den sidste tid vert det laga eit utall av kake- slag. Blautkake, havrekake, tebrød, viener- brød, smultringar, sandkakur og mange som eg ikkje veit namn paa, men alt dette fer de no bedst greie paa i kokebøkerne. Sjølvsagt vart det mindre av alle fine kaker no under okupationstiden daa det vart slutt paa det fine mjølet og lite med sukker, men no er det snart som fyr att. Det er no berre i gjestebod og andre samvære, det er so mykje fine kakur, men me gamle tykjer likevel, at det vert vel mykje av det «gode»? Som vel er, so bakar og steikjer dei for det meste heime paa gardane det dei trengjer. \[s. 15\] Sp. 34-41. Noko «surrogat» for mjøl har eg ikkje høyrt um har vorti brukt her i min tid, men sjølvsagt har eg høyrt mykje tale um borkebrødstidi. Det var vel helst ikring 1800 og utover til 1820 ja kanskje lenger, den tidi vara, so eg kan ikkje segja noko sikkert um, korleids det mjøle vart laga ell brukt. Ein gamal mann her Syver Hajem, som no er over 90 aar fortel at mor hans, som var født kring 1820 kunne laga mosekakur, men korleids ho gjorde dei kunna han ikkje segja. Men etter di so er det truleg at dei brukte mosemjøl like til i 1840-50 aari. I Holsboki 1ste band side 205 og 526 og utover er skrive um uaari 1781, 1808-14. Der ser ein at dei jamvel vart paalagde av amtmannen, at dei skulde sanke mose, so dei hadde lager aa ta av. Slik som tilhøve var i Hol var dei vist her ogso. Etter kva eg har høyrt, so var det reinsmose dei sanka til mjølmose. I «mans minne» er nok ikkje brukt mose ell bork til mjøl, men segni segjer, at det vart brukt mykje av det her i gamal tid. Det var vist helst furubork dei laga mjøl av. Dei reinska daa av den ytre borken aa brukte den finaste nærast treet. Den turka dei, knuste og mol den aa blan- da i det vesle byggmjøle dei hadde aa brukte det so baade til graut og brø. Det er \[tragelegt\] ikkje aa kunne fortelja meir fraa den tidi, men dei gamle som levde daa er burte for lengi sidan, og segnirne bleiknar meir og meir. Men eg har høyrt sagt, at dette mjølet var mørkt paa let og hadde ein beisk smak. \[s. 16\] Som fyr sagt, so vart det vist ikkje brukt ell kjøpt finsikta rug ell kveite her, fyr ovnarne kom ibruk ikring 1885 og utover. Daa vart det snart omnsbrø med lite grand fint mjøl i. Men det vart nok ikkje kjøpt mykje av det slaget. Eit lite døme: Daa Knut Torsteinsrud eingong i 80 aari skul- de steika kakur med tvo takkur fekk grannekjerringa Sissel lov til aa koma med ei kakuknaau, som Knut skulde steike aat henne. Ho meita daa at det skulde verta gode kakur, for mannen hennar Arne hadde kjøpt ½ skaalpund fint rugmjøl, aa jamen klemde eg i altsama, so ho Sissel. Daa komfyrarna kom i bruk her, tok dei ogso til med ymse smaakakur til kaffemat «bakels» som me kalla dei. Det var helst smaae firkanta kakur «snippkakur». Men det var nok ikkje store mengdar dei hadde raad til aa baka. Som døme kan nemnast, at naar me var hjaa kremaren, skulde me gjerne kjøpe ½ skaalpund kveitemjøl og sukker og hornsalt til det. Det var handlaren som hadde greie paa kor mykje av kvart slag. Asningskakurne som dei steikte paa uppreist takke var mykje tunnare ell omsbrø, so um dei skar dei upp i skivur, so vart dei smalare, og dei kalla dei «kakubryne». I gjestebod t.d. klinte dei tjukt med smør paa heile kaku aa skar den s i fire deler aa mura dei i høge stablar upp paa «stettefati». Dei var nok tjukke aa bite over, men so hadde folk gode tennar den tidi. \[s. 17\] \[Figur: illustrasjon av brøtriller\] \[Figur: illustrasjon av kjevle\] \[Figur: illustrasjon av Nistelefse med trinn 1 2 3 4 5 6\] \[Figur: illustrasjon av Stølsbrø med trinn 1 2 3 4\] \[Figur: illustrasjon av Rummebrø og Lefsekling med trinn 1 2 3\] Teikna ut etter papirmynster, som ligg ved svaret Mars 1951. R.F.
Lagre
Lagre og merk som ferdig
Vennligst logg inn for å starte transkripsjon
00:00:00
Gje opp transkripsjon
Transkriber ein tilfeldig
Førre
Neste