Transkripsjon av filen #NEG_71_14431_ST_Haltdalen

metadata sjå spørsmål | sjå fil

:  
1: Å ja, det var vel mest vanleg det, men  
slett ikkje alltid.  
2: Jau, var det eit bra gifte så var det O.K.  
3: Ja apsolutt.  
4: Helst det.  
5: Avgjorde giftarmålet kan ein vel  
ikkje akkurat seie, men at dei hadde  
ein finger med i spelet er tvillaust,  
og kunne nok gripe aktivt inn  
for å leie utviklinga i rett lei, t.d.  
med å stenge dørene for friarar dei  
ikkje lika, eller beint fram jaga dei.  
6: Helst det.  
7: Nei, ikkje direkte avtala, men – men  
8: Nei, men det var nok ofte at det  
vart fleire giftarmål mellom to  
familier utan at det nett var avtala.  
9: Det var nok det om så var.  
10: Vi har fleire dømer på gifting mellom  
syskenbarn, så det var dei nok  
ikkje redde!  
11: Det har eg ikkje høyrt.  
\[s. 2\]  
12: Ja, det kunne nok hende, men det var  
sikkert sjeldnare. Elles var det nok ikkje så  
svært patriarkalske forhold som rådde  
her, sjølv om det nok var sjeldan at dei  
gifte seg under si stand.  
13: Har ikkje høyrt det, men at søner t.d.  
som gifte seg "under si stand" vart meir  
hundsett, og ofte måtte flytte heimefrå,  
var nok tilfelle.  
14: Har ikkje høyrt om det, men finne  
det rimelieg at det kunne hende.  
15: Har ikkje høyrt om det. Nei, dersom  
Haltdalingen ville gjera nokon merknad  
om eit giftarmål, så gjorde dei det  
nok på ein lurare måte – i folkesnakket.  
16: Slike prøver har eg aldri høyrt om. At  
det derimot vart sett mykje på om  
"mågen" eller "sonekona" var duglege  
arbeidsfolk er sikkert, og at ein  
gut eller gjente kunne score  
ekstrapoeng i konkuransen veit  
eg sikkert, – attåt \[attepenga\].  
17: Tenestefolk, husmenn og inderstar såg  
ikkje så nøye på dette, for ingen av  
dei hadde nokon middel, og kunne ikkje  
vente å få gifte frå kretsar som  
hadde middel.  
18: Ja kanskje.  
19: Slikt hende nok.  
20: Nei.  
21: Ukjent.  
22: Nei, det var nok ikkje brukeleg.  
\[s. 3\]  
24: Ja, er det slutt?  
25: "Utpåkar."  
26: Ikkje anna enn nattefriarane helst  
gjekk for seg sjølve, men under natte-  
løyping kunne det vera fleire.  
27: Så ymse eller så stor som  
grenda eller nabolaget var.  
28 Konfirmert måtte dei vera.  
29: Helst frå same grenda.  
30: Det kunne nok hende.  
31: Nei, det er ukjent her.  
32: Det hende nok.  
33: Som oftast ikkje saman.  
34: Ukjent.  
35 Helst laurdagskveldane.  
36: Forbod var det ikkje, men det var ikkje  
god skikk å gå slike kveldar.  
37: Helst i heimegrenda, men i enkelte  
tilfelle også i nabogrendene.  
38: Nei, det trur eg ikkje. Det var vel sjeldan  
dørene var låst, og gjentene – i alle fall  
tausene – lag jo i fjøset.  
39: Nei.  
40: Å ja, det veit du.  
41: Som oftast fann dei seg i det, for  
det var så vanleg, men ein og annan  
kom nok i harnisk dersom det vart  
leven.  
42: Tja, – – –  
43: Det hende nok, – serleg godteri – og dram.  
44: Det har eg ikkje høyrt.  
45: Nei, ikkje gåver under natteløyping.  
Nei, men eit blikk eller eit handtrykk  
så ikkje dei andre såg det – –  
46: Så ymse, – ein times tid eller meir  
eller mindre etter som – – –  
\[s. 4\]  
47: Ja, bevars, flokken vart som oftast  
mindre og mindre etter kvart.  
48: Helst andre kveldar.  
49: Sjølvsagt.  
50: Til dei vart gifte – eller det vart  
slutt.  
51: Pene kledeplagg – vottar, strømper O.L.  
52: Ja bevars. Det var helst dei andre i  
kameratflokken. Eg hugser frå ungdoms-  
åra ein slik nattefriar hadde set frå  
seg skoene ute. Kameratane slo begge  
skoene full av vatn, så det spekte,  
og guten måtte springe heimatt i  
strømpeleistene.  
53: Sagflisa har eg ikkje høyrt om, men  
å ringe med bjøller veit eg av. Det  
var helst for at foreldra til gjenta  
skulle bli merksam på forholdet.  
54: Jau, dersom det var O.K. hadde dei ikkje  
noko imot det. Annleis var det dersom  
foreldra deira var imot sambandet,  
eller foreldra til gjenta ikkje viste  
av forholdet.  
55: Var foreldra nøgd med friaren, var det  
O.K., og tok det berre som heider, men  
var dei ikkje det, mislikte dei "musikken".  
56: Tja, som oftast.  
57: Nei, som oftast einsleg, i alle fall om  
det var berre ei gjente på seteren.

58: Å nei som oftast ikkje.  
59 Ikkje vanleg ved kyrkja.  
60: Nei.  
61: Nei, gjentene tok nok ikkje noko initiativ.  
62: å du veit det er mange måtar å vise  
det på. Et augnekast kan vera nok.  
63: Nei, ikkje tale om.  
\[s. 5\]  
64: Nei.  
65 Nei.  
66 Nei.  
67: Forutan brøllopp, barnedåp, konfirmasjon  
og gravferd var det vanleg å be slektningar  
i høgtidene, helst i julehøgtida.  
68: Å ja, helst det.  
69: Det var helst vertsfolka. Elles låg dei  
ikkje så mykje, og ofte om ein annan.  
70: Stabbdansen brukes enno. – Ja, i  
høg grad.  
71: Langtifrå.  
72: Ja, det var ikkje fritt, serleg dei som frykta  
for at det hadde vorti oppdaga i eit tidle-  
gare løynt forhold. Det var brødrene til  
brurfolka som ordna med å pare saman  
dei som skulle saman på stabben, og dei  
gav seg ikkje før dei hadde plukka fram  
slike par.  
73: Ja, begge delar var brukeleg før, men ikkje no.  
74: Hende nok det.  
75: Ja.  
76: Ja, på Røros.  
77: Huver, sjerf, belter, o.l. – Ja.  
78: Ja.  
79: "Oppsøttu," – helst dei unge.  
80: Nei.  
86: I ei grend (Aunegrenda) var det seter-  
helg for alle. Da hadde dei dans i  
grenda om natta føreåt og etter, og  
om sundagen var dei på seterane.  
88: Nei.  
89 Nei.  
90 Nei.  
\[s. 6\]  
91: Nei.  
92: Det har eg aldri høyrt.  
93: Nei.  
94 Nei.

## 95: Ikkje faste kveldar, men det kunne  
nok hende.  
97 Nei, ikkje fast.  
98: Har aldri høyrt det.  
99: Ukjent.  
100: Ja, det hende nok at dei tala saman  
og vart einige om å koma saman til  
dans.  
101: Ja.  
102: Det var oftast ein i laget som kunne  
spela, i motsett fall var det ein eller  
annan som var god til å tralle.  
103: Kjenner ikkje til, elles kjøpte dei ikkje  
noko men hadde med seg litt mat kvar.  
104: Kan nok hende.  
105: Nei, det var det nok smått med.  
106: Nei, det gjorde dei nok som dei ville om.  
107: Gjentene var det kanskje strengare  
med.  
108: Ukjent med slik skilnad.  
109: Helst sosiale.

111: "Rokkmann" – "Skogfrue".  
112: Nei.  
113: Jultråd fekk gutane av gjentene  
på gårdane dei vitja på veg heim  
frå kyrkja juledagen. Nei, gåvene  
åt rokkmannen måtte vera solidare  
ting: hoser, vottar osb. – Jultråden  
var ei garnhespe, – storleiken vart  
fastsett etter så godt som gjenta  
likte guten.  
\[s. 7\]  
\[-114.\]  
116: Sjå ovafor.  
117: Ja, sleiver, tvarer O.L.  
118 Ja  
119 Ukjent.  
120: Sjå sp. 117.  
121: Ja.  
124: Ikkje trudde. Men eg kjenner til at gjenta  
kunne gi ein gut ho lika eit vink  
om \[\_når\] det høvde å koma og bli rokk-  
mann. Og omvendt.  
125: Ja.  
126 Har ikkje høyrt det.  
128 Ikkje for ålvor.  
129: Nei.

Haltdalen 24/5-1959

Jens Halstein Nygård

Vennligst logg inn for å starte transkripsjon

Transkriber ein tilfeldig Førre Neste