Transkripsjon av filen #NEG_39_8540_Te_Sauherad

metadata sjå spørsmål | sjå fil

:

1: Det har vori og er framleis fast skikk.  
2: Ingen regel for det, men sjølvsagt  
hende det at kjenningar la over  
om å gjere vitjinga samstundes.  
3: Før var «sendinga» graut.  
4: Nærmaste slekta kom fyrst. Barsels-  
konas mor og svigermor kom gjerne  
alt 2. eller 3. dagen etter fødselen.  
5: Bare ein gong etter kvar barnefødsel.  
6: Graut. Risgraut med tjukt lag  
av fløtegraut (rømmegraut) ova-  
på. Feitet av fløtegrauten tok dei  
med på flaske og tømde det  
så utover grauten når dei skulle  
bera han fram. På grauten  
strøydde ein sukker (og gjerne  
kanel). Raffinadestykker vart og  
stukne ned i grauten.  
\[notat: 7. Sjå 5.\]  
8: Grauten blei sendt i graute-  
spann av tre. Dei sto på  
tre bein og hadde lok. Dei  
var rosemåla og fint frå-  
seggjort, sommetider kunstner-

\[s. 2\]

isk utførde.  
9: Ja, men ein nytta vel ikkje annan  
graut enn den som er omtala  
i 6 i slike høve.  
10: Kona skulle gå. Var ho ikkje  
istand til det, gjorde døtrene  
det. Tenestegjentene vel bare i naudsfall.  
11: Det var ikkje vanleg at man-  
nen var med. Hende det, var  
det når det var naudsynt  
for skyssa si skuld. Noko  
usømmeleg såg ikkje folk  
i det.  
12: Dei kom så tidleg råd var  
på føremiddagen og vart til  
kvelds, og dei vart mottekne  
på det beste. Ingen skilnad  
på gut og gjente.  
13: Ikkje noko namn på slike  
«sendings» lag, men konene  
vart kalla «grautkjerringar».  
Til fleire det kom, dess gildare  
var det.  
14: Kjenner ikkje slik skikk her.  
15: Dei kjende det ikkje som plikt,  
men dei næraste av slekt og gran-  
nar fann nok oftast å måtte  
gjera det. Det var nok skilnad  
i dei ymse høve – om ein hadde  
sympati med mora eller ikkje.  
16: Rundt årh. skiftet (1900) vart  
det eit skifte. Ein gjekk over  
til kaker, barnetøy, seinare  
til gaver til barnet.

\[s. 3\]

17: Ikkje før. Men var mannen  
med, gav han gjerne «på vøgga».  
Det var da helst litt pengar.  
Det samme blei gjort i dåps-  
laget.  
18: Enda kommer endel med  
graut, andre med kaker, andre med  
barnetøy eller gaver til barnet.  
19: Nærmeste skyldfolk.  
20: Ja.  
21: Ingen fast spisesetel. «Sending»  
hende det nok at ein hadde  
med, men ikkje fast skikk.  
22: Ingen skilnad soleis. Ein gav  
ettersom ein hadde det.  
23: Nå brukar dei «faddergåver».  
-«-  
24: Svært sjeldan.  
25: Ved «runde tal», og ofte ikkje  
det heller. Borna hugsar no  
foreldra sine på årmålsdagen,  
og serleg ved fyllte 5. og 10. år.  
26: Kven som vil. Svært sjeldan  
at ein bed gjester til slike  
dagar.  
27: Alle som vitjar ein har gave  
med, og andre som ynskjer  
å syna venesinn og vørnad  
sender gåve eller telegram  
eller helsing på annan måte.  
28: Kjenner ikkje til det.  
29: Har teki til med det når det  
gjeld barn, men det er ny  
skikk.  
30: Konfirmasjonen blei feira som

\[s. 4\]  
familiefest. Besteforeldra var om  
mogleg tilstades. Elles lite gjester.  
31: Ja, serleg etter første verdens-  
krig.  
32: Ingen fast skikk. Men nær-  
aste skyldfolk og læraren  
blir ofte bedne. Likeeins konfir-  
mantens beste vener.  
33: Nei, det er ikkje vanleg.  
34: Ja, alle gjestene har gaver. Andre  
gode kjenningar og slektningar  
sender og. Andre sender telegram eller kort.  
35: Nei.  
-«-  
36: Nei, det har ikkje vori skikk  
her, om det kanskje har hendt.  
37: Det er ikkje vanleg no heller.  
38: a. og b. 1. «Skjenk». (Dram og øl.) 2. Førmiddags-  
mat. (Før dei drog til kyrkje.): Sendings-  
mat som gjestene hadde med, lute-  
fisk med smør, kaffe.  
3: Kjøttsuppe med kjøtt  
og flesk. (ikkje dessert)  
4: Kaffe med «brurekake». (nærmest  
sukkerbrød) Denne kom gjestene  
med.  
c. Dei heldt seg stort sett til desse  
rettene som er nemnde.  
d. Nei, kan ikkje seie det.  
Gjestene skulle «gjeva i kokke-  
sleiva» d. v. s. gjeva pengar til  
kokka. Ein av gjestene tok  
seg av det. Dei gav nok og  
til spelemannen. Dei nytta da denne regla:

\[s. 5\]

«For ein skilling eller to  
er du mannen like god.  
Så takkar eg deg,  
og så gjeng eg min veg;  
og så legg dei ein skilling  
uti sleiva til meg.»  
Men dei nytta ikkje sleiv  
til å leggje pengane i  
det folk hugsar no, men  
ein hatt eller eit fat o. l.  
39: Gjestene skulle ha «sendinga» med  
seg til bryllupsgarden på bryllupsdagen.  
«Sendingskorga» skulle vere full.  
Såsnart dei vart bedne til bryllups  
var det å tinga bryllupskakene (eller  
bake dei). Det skulle vera kveitekaker.  
Dei tinga 10 kaker hjå bakaren i Skien  
(gjennom handelsmannen) ca. 1880- 90.  
Midt i korga la dei ei kake med  
flatsida (steikesida) opp. Rundt kan-  
tone reiste dei opp kaker. På kaka  
i midten sette dei ei skål (eller bolle)  
med smør. Eit stort handkle  
vart lagt i botnen og endane  
neste saman over sendinga.  
Utapå eit «korgeplagg» av rosut tøy  
(i eldre tid av heimevove tøy  
med render i fargar). Utapå dette  
plagget vart surra eit «oppptaks-  
band», eit ca. 1 tomme bredt band.  
40: Smøret vart utstaffert med  
render og teikningar gjort med  
ei skei eller gaffel.  
41: Nei, kjenner ikkje til dette.  
42: Sending.

\[s. 6\]

43: Gjestene tok sendinga med seg.  
44: Faller vekk.  
45: Faller vekk.  
46: Et brød skulle sendast attende i  
sendingskorga. Ingen bestemt regel  
for kven skulle ordne dette.  
47: Nei, i alle fall svært sjeldan no.  
48: Ja, men oftast i heimane.  
49: Ja, det hender ikkje så svært sjeldan.  
50: Får nok gaver fra dei nærmaste  
likevel.  
51: Sølv- og gullbryllup.  
-«-  
52: Slekt, grannar og gode vener  
og arbeidskamerater til den  
døde.  
53: 1 dag. Formiddagsmat, middag  
og kaffe (ev. kveldsmat).  
54: Servert på langbord.  
55: Kjenner ikkje til det.  
56: Nei,  
57: Før alltid i heimen. Det hendte  
bare einskilde gonger at ein hus-  
mann vart gravlagd frå garden.  
58: Gjestene hadde sendinga med seg.  
59: Som til bryllups.  
60: Faller bort.  
61: Nei.  
62: Kjenner ikkje til gravøl over meir  
enn 1 dag.  
63: Dram i gravøl vanleg før. Nå heilt  
slutt.  
64: Ja, det er nok så. Ein tek ikkje no  
med kake til bryllups, derimot  
er det heilt vanleg til gravøl.

\[s. 7\]

65: Skjenk: 1. Et glas øl med kaker til (nokon  
brukar også 1 glas vin).2. Formiddagsmat  
med ein varm rett – karbonade.  
3: Middag etter heimkoma frå kyrkja:  
Suppe (tomat - eller grønnsakssuppe).  
Kjøttrett og dessert (oftast rispudding).  
4: Kaffe og kaker.  
66: Nei.  
67: Det hender, serlig hvis plassen  
i heimen er liten.  
68: For ca. 50 år sidan.  
69: Rundt årh. skiftet.  
-«-  
70: Nei, kan ikkje seia det.  
71: Den blir nok feira i det små.  
Borna gjev gjerne mor gaver og  
hjelper henne med arbeidet.  
72: Nei, det er sikkert svært sjeldan.  
73: Nei.  
74: Vel helst ved reklamen i  
avisene.  
75: Gjennom avisene helst.

Vennligst logg inn for å starte transkripsjon

Transkriber ein tilfeldig Førre Neste