Transkripsjon av filen #NEG_39_8303_Te_Bø

metadata sjå spørsmål | sjå fil

:  
A. \[\_Fødselen\]  
1  
Ja det var gamal skikk at dei  
kom med mat til barselskoner.  
2  
Some kom dagane straks etter, og med  
ein terrin med graut i.  
Mette Hegna kom med ein terrin  
med barselsgraut til syster si Gunhild  
Fossheim (Flatland) morgonen  
etter systera hadde gjort barsøl.  
Men Gunhild var ikkje heime,  
ho hadde blitt henta til ei som  
skulde gjere barsøl. Gunhild  
skulde ta mot barnet.  
Neste gong Gunhild gjorde  
barsøl kom ho au med ein  
graute-terrin dagen etter.  
Da stod Gunhild i (\[-eple\])  
åkeren og skar bygg. Ho  
hadde gjort barsøl om  
natta.  
\[s. 2\]  
3  
Kring 8 dagar etter barsølet  
kom grautekjerringane med  
graut i grautespann. Det  
kunne da kome nokre på ein  
dag. Some hadde avtalt dagen  
i fyrevegen.  
4  
Dei kom dagane etter fødselen.  
5: Mange kom ein gong. Men  
den sundagen barnet var til  
dåpen, var der mange gjester.  
6  
Det var vanleg graut, \[-sending  
eller graut\], vanleg graut, sjeldan  
sending.  
7  
Var det fatige folk som trong  
det, sende dei nok og mat.  
8  
Dei bruka terrin eller helst  
grautespann.

9  
Dei kalla grauten barselsgraut.

10  
Det var vanleg kona som  
gjekk til barsøl. Var mannen  
enkemann, laut han få nokon  
annan til.  
\[s. 3\]  
11  
Mannen var bare med til barsels –  
dåps – lag, da hadde dei øl og  
brennevin, og tura.  
12:  
Sendingsfolket fekk traktering.  
Det hadde ikkje noko seia om  
det var gut eller gjente i så måte.

14  
Jau sendingsfolk fekk traktering.

15  
Dei for til ugifte mødre i  
løynd, ofte seint om kveld.  
Ingen skulde veta om det.

16  
For 25-30 år sia tok dei  
til med kake istaden for  
graut. Men some kjem med  
barselsgraut i spann  
ennå. (i 1953) Det syns  
halda seg lengst hjå dei  
vanleg velstilla folk.  
17

Dei «la på vogga», som det  
heiter. Det var ofte  
pengar, dalar, og etter som  
dei hadde god råd til.  
18  
Dei gjev gave nå og, some.  
\[s. 4\]  
19  
Dei hadde dåpslag for skyldfolk o. a.  
20  
Dei kalla vanleg dåpskalaset barsel.  
Det kunne vera 14 dagar til 3 veker etter.  
22  
Dei sende likt, om dei bar barnet eller ei.  
23  
Nå nyttar mange kake, og gaver.

\[\_B. Fødselsdag\]  
24  
Nei, fødselsdagen blei ikkje høgtida.  
Mange visste ikkje datoen dei var fødd.  
25  
Oftast ved runde tal.  
26  
Ingen blei bedne.  
27  
Vanleg gjev alle gaver.  
28  
Nei, ingen serrett.  
29  
Nå er det ofte sjokolade, blautkake o. s. b.,  
\[\_C. Konfirmasjon\]  
30  
Det var ofte eit lite selskap.  
31  
For på lag 50 år sia.  
33  
Gjestene kom med gaver.  
34  
Ja.  
35  
Mange bakar kake og bakelse sjølve, some kjøper.  
\[s. 5\]  
\[\_D. Bryllup\]  
36:  
Dei kalla det ja-øl.  
37  
Dei bed til gjestebod.  
38  
Gjesteboda vara vanleg i 2 og  
3 dagar. Fyrste dagen var det  
vanleg spa (kjøtsuppe med kjøt i).  
Andre dagen hadde some  
tørrfisk. Var det somaren fiska  
some aurir. – Det var sjeldan  
graut. Dei hadde ofte nattmat, kanskje  
serleg i likferder.  
39:  
Some hadde eit kast (4) kaker og ein  
smørklatt i korga. Some hadde fleir  
kaker og, og some kling.  
40  
Some rosa og krota ut smøret.  
41  
Nei, bemannen samla ikkje inn kjøtt.  
42:  
Dei sa \[\_senning.\]  
43  
Dei tok med sendinga sjølv, dei  
som hadde hest køyrde, dei andre gjekk.  
44:  
Nei.  
45  
Der det var born fikk dei sendt  
attende kakestykke, bakels o. s. b..  
46  
Vanleg var det reikjæringane.  
47  
Gjesteboda nå er vanleg 1 jamdøger.  
\[s. 6\]  
48  
Some held gjestebod på hotell.  
49  
For 50 - 60 år sia vigde mange i byen.  
50  
Det blei lite med gaver når dei for  
til byen.  
51:  
Bare når det er 25, 50 år o. s. b..

\[\_E. Gravøl\]  
52:  
Skyldfolk, grannar blei bedne av  
ein bedemann som for rundt.  
53:  
Gravølet vara 1 jamdøger. Tri måltid  
og nattmat. I gamle dagar dansa  
dei i likferder.  
54  
Dei nytta langbord.  
56  
Dei nytta vanleg spa.  
57:  
Som vanleg heime. Var plassen liten,  
bad dei færre.  
58  
Ofte hadde dei sendinga med seg.  
60:  
Sende dei sendinga dagen før  
fekk vedkomande dram o. a.  
61:  
Gift eller ugift hadde ikkje noko seia.  
63:  
Før nytta dei brennevin, nå ikkje.  
Dei slutta for pålag 30 år sea. Eg  
var i likferd i Moland i 1929,  
der var brennevin.  
\[s. 7\]  
65  
Nå er det steik ved likferder.  
66  
Nei.  
67:  
Ikkje likferd på hotell.  
68:  
For pålag 10 år sia, men some  
sender bedemann nå og.  
69: For 40 år sia tok dei til med dødslysing.

\[\_F. Nye fester\]  
70:  
Nokon sers tradisjon om  
maten er det ikkje når det  
gjeld 17de mai.

71:  
Some høgtider morsdagen.  
Dei tok til for pålag 10 år  
sida.  
72:  
Ingen feirar farsdagen.  
73  
Dei nyttar ofte blautkake.

74:  
Some bakar sjølve, andre kjøper.  
75:  
Morsdagen, skikken blei  
kjend gjenom blada.

\[s. 8\]  
76  
Min bestefar Halvor Klasson  
Eika var f. 1835. Han var  
bl. a. stortingsmann i 1860-  
1870 åra.  
I 1867 var der barsøl på  
Gvålala i Lundeherad. Mannen  
var frå Eikjarud i Bø og  
ein ungdomsven av min  
bestefar. Bestefar var i barsølet  
og da ga han 10 daler på  
vogga til den vesle guten  
som seinare blei stortings-  
mann (G. N. Grivi).  
Da dansa Gj, Eikjarud, far  
til mannen i huset og fyrste  
ordføraren i Bø med Ingebjørg  
Gvala, mor til brura.  
Dei hadde øl og brenne-  
vin, dans og spel.  
Some song viser.  
Det gjorde dei elles i  
likferder og når det leid  
på og dei hadde teke til  
seg av øl og brennevin.  
Siste likdansen i Bø var  
på Folkestad, heitas det  
etter segna, men eg trur det  
har vore seinare og.

Vennligst logg inn for å starte transkripsjon

Transkriber ein tilfeldig Førre Neste