Transkripsjon av filen #NEG_70_14285_Ho_Voss

metadata sjå spørsmål | sjå fil

Frå robåt og seil til motor.  
\[\_I\] De brukte 3 slags båter: «Færinger,  
6 ering, storbåter og skøyter.  
Dertil kom seilbåtene.  
I færingene var 4 mann i 6 æringerne 6  
man og storbåtene hadde gjerne 8  
mann. Desse menn kalla dei eit man-  
skap. Arbeide vart so mykje som mo-  
geleg delt likt på mennene. Den som  
eigde båten hadde ofte mest å segja.  
Alle la fram si meining, og fleirtalet  
måtte dei bøgja seg for i deskusjonar.  
Skulde dei kjøpa ein ny båt eller ta ein  
ny mann i arbeid, då var heile båtla-  
get med og rødde saman om det -.  
Utbytte vart del so: Den landsdelen  
der båten la til land hadde rett på  
6 prosent av inkoma. Halvdelen gjekk til  
reidskapi andre halvdel til luteigarane.  
Manskape byttes om å ro. Halvdelen  
rodde om gongi. Noko oplæring i yrke  
var det inkje. Dei unge lærde av dei eldre.  
Båteigaren hadde liksom mest å segja.  
Skårungens retter og plikter kjenner me  
inkje til her. Det kjem vist meir under  
Nordlandsfike-. Dei var nok bundne  
av truer = fiskelukka var ikkje likt for  
alle. Den som hadde mange barn skulde  
ha god fiskelukka. Elles veirguden tok  
dei og umsyn til. Sume stader var  
sjøen op lodda, so dei hadde som  
eit kart, kvar fisken eller silda stod.  
\[\_II\] Den fyrste motoren kom vel om lag i  
1880 åri her på Vestlandet; men på  
Voss kom den noko seinare. Eg hugsar  
den fyrste motoren i Lundarvatne, Voss.  
\[s. 2\]  
Den var sett på ein robåt. Den fyrste som  
brukte denne motoren var handelsmann  
Lirhus. Han var Vossing. I ung alder  
reiste Lirhus til U.S.A. Han arbeidde då  
i Seattle. Der hadde han då kome i kon-  
takt med motorar. Då han kom heim  
gifte han seg med dotter til handelsmann  
Johs Vangen. Dei hadde bra råd, og  
ein heimkomen Amerikanar kan finne  
på mangt som folki undra seg  
over. Denne båten «bisna» då folki pa -.  
Seinare kom det motoragentar til bygda.  
Motoren, fekk kjøparen lit undervisning  
om kor den skulle stellast hjå seljaren.  
Med reparasjon greidde gamle fagmenn  
som var smedar i byrgjingi.  
Motorene kunde vera 2 – 3 hestekrefter  
ja optil 10 hestekrefter. Sum slog seg sa-  
man om å kjøpe motora. Andre lånte  
i bankane. Det vart danna nye lag då.  
Dei som kjøpte motora på båtar slog seg  
ofte saman fleire. Motoren kom inn ved op-  
lysning og samkvem med andre nationar.  
Tidene var inkje då som no - men det var  
gode rolege tider. Motoren vart brukt som  
hjelpemotor attåt segli i motvind og trange  
farvatn. Motorane vart fyrst sett i opne  
båtar. Båtane kunde vera dei same som  
før. Motorane vart tekne i mot med reaksjon.  
De fleste likte motoren; men mange trudde  
den skremde burt fisken. Dei trudde og  
at den vart for dyr i drift. I styggeveir  
trudde mange motoren dudd inkje. Mange  
var misunnelege på dei som fekk seg  
motor og trudde at dei med den olje og  
durr den bringa med seg var ei uluk-  
ke for alle dei andre som drog fiske.  
\[s. 3\]  
\[\_III\] Etter motoren kom – Verkringer -.  
Her på Voss har no motoren slege heilt  
gjennom. Me har «Hordalands mekaniske  
verksted». Smed Lidsheims verksted  
og Seim mekaniske verkstad.  
På Hordal. mek. verkstad. laga dei den  
vidkjende: Vossavinsjen elles sæl dei  
og reparera motora på alle desse stader.  
Motoren lettar arbeidet i fjøs og i jordbruket  
Eg nemner mjølkemaksin – Traktor – Elles  
i kjøkkenet er den til mykje hjelp.  
I fiskedistsriktene er alt blit forandret sidan  
motoren kom i bruk. Staten har no gjeve  
mykje stønad der. Mannskapi på båtane  
vart mindre på dei store båtane i forholdi.  
No måtte dei ha ein motormann som  
hadde kjennskap til motoren – gjerne to.

Vennligst logg inn for å starte transkripsjon

Transkriber ein tilfeldig Førre Neste