Transkripsjon av filen #NEG_12_2989_Op_Ringebu

metadata sjå spørsmål | sjå fil

:  
1: Ja, stort sett. \[\_Ekre\] er åkerland som er vorte til eng. I dag brukt  
om all kunstig eng. Det hende frå gamalt at \[-slått\] åkerland  
låg og grodde til og vart slåtteland, ei ekre. Vi kjenner og til at  
dei frå gamalt sådde høymo – d.v.s. høyfrø frå låvegolvet  
når dei vilde laga ekre. \[\_Attlego\] er åker som låg og kvilte  
seg. Han skulle harvast, pløyast eller ardast fleire gonger om  
somaren, haldast svart og rein for ugras. Attlego var nød-  
vendig før dei fekk det moderne skiftebruket.  
\[\_Tjukkeng\] var den gjødsla enga, der det var mykje på, den  
andre slåtten kallast \[\_hasp\] (m.) og høyet \[\_småfor\] eller  
\[\_skrapfor\]. Utslåtta vart stundom kalla \[?\_morkefor\].  
Her i bygda minnest ikkje folk bruk av anna enn langarv.  
Noko anna er snautt brukt etter år 1800.  
2: Tjukkenga var gjerne rein for tre og buskar. I skrap-  
slåtten og \[?utslåttam/utslåttom\] vilde dei gjerne ha ein del lauvskog.  
Ein del av steinen var gjerne rødt bort og i all gamal  
slåtteng finn ein småe røyser av stein som er rødt saman.  
3: Som nemnt i sp.1. var bruk av frø av natureng ikkje  
ukjent. Nokon planmessig frøavl er ikkje kjent, men  
da dei slog seint var det alltid frø som var meire eller  
mindre \[?moje\].  
4: Det var gjort mykje for å gå vatnet bort frå åker og eng, og  
er ofte like svære og lange grøfter. Vatning var ikkje  
brukt her i bygda, i allefall svært sjeldan.

\[s. 2\]  
5: Ja, enkelte engstykker vart gjødsla med vintergjødsel. Heste-  
gjødsel vart halde for å vera god til eng, men kugjødsel vart  
og nytta.  
6: \[\_Tjukkeng\]. Høyet vart gjerne kalla \[\_tjukkengfor\]  
7: Det vart ofte tala om \[?‘’launseget’’\] og at nedanforliggjande  
engstykker hadde gjødselstrekk frå åkrane.  
8: Kumøkk vart helst lagt på enga om hausten, lagt i  
lassevis, eller spreidt. Låg så slik til om våren. Det  
var da om å gjera å passe på å smuldre ho før ho tørka.  
Dei hadde møkkaklubbe dei smuldra lassa med og  
så køyrde dei sloe, det kunne vera anten \[\_rissloe\]  
eller \[\_stokksloe\] som dei fin smuldra møkka med  
og tilsist raka dei gjerne. Framgangsmåtane er  
tildels brukt enda.

\[Figur: teikning av møkkaklubbe\] \[Figur: teiking av stokksloe\] \[Figur: teiking av rissloe\]

9: Ja. All eng vart beita haust og vår, men neppe av omsyn  
til gjødsla.  
10: Nå blir eng berre beita om hausten. Stort sett gjekk  
det vel av bruk med vårbeiting frå 1900-talet og utover,  
men her fanst gardar som beita årvist om våren heilt  
til på 1920-talet.  
11: Ja ein gjekk rundt med rive eller ei lett  
møkkaklubbe og slo sund rukene.  
12: Kyrne var alltid inne om natta. Det fanst sumarfjøs  
sume stader, men det var ikkje almindeleg det folk  
minnest.  
19-20. \[\_Stø\], ei: der krytyra står utanfor fjøset på sætra, med  
andre ord tunet på sætra. \[\_Kve\], ei, inngjerda slåttemark  
på sætra. Denne blir alltid gjødsla med somarmøkka  
etter dyra på sætra. Det er ikkje gått attende med eng-  
bruket på sætra her. Tverimot.

Vennligst logg inn for å starte transkripsjon

Transkriber ein tilfeldig Førre Neste