Transkripsjon av filen #NEG_18_4147_Ho_Voss

metadata sjå spørsmål | sjå fil

1: Ja, dei fleste hadde joletre heilt frå det fyrste \[-eg\]  
eg minnest, frå 1890 minnest eg at dei hadde joletre  
anfares i Lidagardane.  
2: Eg har ein tokk av at skikken ikkje var så svært gamal  
på Voss. Han Olav Bjørgum (f. 1861) , adr. Voss, vil  
kunna fortelja om dei hadde joletre på Bjørgum då han  
var liten. Eg har gløymt kva ho mor fortalde om det.  
3:I kyrkja hadde dei ikkje joletre. Den fyrste joletre-  
festen utanfor heimen eg minnest om, var i Renesskule-  
stova, ei lita skulestova som stod oppe under Vikes-  
hovden. Det må ha vore i 1890 tenkjer eg. Me gjekk  
rundt treet i tre ringar og song jolesongar. Men det  
som eg minnest best, og som eg ser for meg enno, var  
ein episode utpå kvelden då det tok til å verta kove-  
leg varmt i skulestova. Då skulle læraren, han Oddu  
Grønlien, trekkja frå spjeldet i ein slup opp igjennom  
lemmen. Då buste det ei spryta med sagamo nedover han.  
"Å desse stygge gutane" sa han. I 1891 bygde dei nytt  
skulehus i Palmafossen, og Renesskulestova vart flytt  
til Ronves. I Palmafossen hadde me joletre kvar jol.  
I Ungdomsforeningen, der eg var med frå 1900, hadde dei  
og joletrefest med joletre. Det var på Vangen.  
4: Ikkje serskild pynt i stova, pynten var\[-v\] på treet.  
5: sjå 4.  
6: Heime nådde treet i taket, og var fest i ein bete der.  
I skulehuset gjekk det òg i taket. I Vonheim, huset  
til Ungdomsforeningen, var det 4 - 5 meter, men nådde  
ikkje i taket.  
7: Det er mykje pynt, papirkorger, band og glitter, kuler  
og stjerner. Eple\[-r\] hengde me på det og ymse slag bak-  
\[s. 2\]  
verk som me kjøpte på Vangen, slikt som kransar og kring-  
ler og kakemenn og kakekoner. Jolestasen hadde ho mor ståande  
i ei øsja i kastedraget på lemmen frå jol til jol. Jole-  
lysa støypte me sjølve og sette dei i metallklyper. Det  
kunne vera 6 - 8 lys på treet heime, mange, mange gonger fleire  
i skulen og i Ungdomsforeningen, i Nain og andre forsamlings-  
hus på Vangen som det var jolefestar i.  
8: Fyrst eg minnest var det ho mor som pynta treet, men  
etter kvart var me borna med på det. Då eldste syskini  
mine vart store, var det helst jentene som pynta treet.  
Me gutane var med å klypte til og fletta korger og an-  
nam stas, og var til stades heile tida.  
9: Treet stod midt på golvet.  
10: Om jolekvelden kveikte me joleljosa når dei var ferdige  
me stjornet og var komne inn or floren. Det kunne vera  
så i 6-tida. Så var det stell med jolegåver, og så var  
det ei togn medan kvennfolket var i floren og mjølka.  
Etterpå kveikte me ljosa att. Sidan i jola kveikte me  
dei av og til, det var nok kvar dag det.  
11: Me gjekk i ring rundt treet, heldt eiannan i hendene  
og song jolesongar. Når me hadde songe 2 - 3 vers, snudde  
me og gjekk hin vegen for at me ikkje skulle verta ørne.  
Me song salmar og songar: Jeg er så glad hver julekveld.  
O jul med din glede. Glade jul, og ymse andre. Det var  
kje nynorske songar det fyrste eg minnest.  
12: Heime stod treet fjorten dagar omtrent. Det vart sett  
ut når nålene tok til å ryngja.  
13: Me hausta ikkje treet. Epla hekk mest til pynt, men både  
dei og kakestasen vart teken og eten når det leid ut i jola.  
14: Det var alltid gran. Berre ein gong hadde me fure \[-til\]  
til joletre heime, det kunne vel vera ikring 1898 eller  
så. Då hadde han far sett på at det stod så fine furer  
oppe i solhaug, og så tok han ei av dei. Men me gjorde det ikkje  
oppatt, det var liksom litt mindre helg med ei fure i stova.  
15: Me kjende ikkje noko anna joletre enn det naturlege treet.  
16: Jolebandet vart sett på ein staur.  
1, 2, 3, 4) Halm hadde me ikkje inne i stova på golvet.

Dette er såleis som eg minnest det heime på Lid i  
1890-åra.  
Oslo 23. mars 1950  
Johannes Lid

Vennligst logg inn for å starte transkripsjon

Transkriber ein tilfeldig Førre Neste