Transkripsjon av filen #NEG_4_1081_Øs_Aremark

metadata sjå spørsmål | sjå fil

1: Hadde kvernar i bekkene før.  
I eldre tid malte dei gryn  
på «hånnkvernar». De\[-t\]n bruka  
dei også til å male «malt»  
til jul. Det er slutt med båe  
deler nå.  
Mol «sikta» og «sammala» på  
to forskjellige kvernar. Men  
deil var i same huset. Der  
kunne være optil 3 kv\[-æ\]ernar  
under eitt tak, ei til sik\[-a\]ta  
og 2 til sammala.  
«Rau og bygg og \[-«\]vete» var  
«sikta», Havren tørka dei  
og «sammol».  
Veggeranda var til såkorn  
Det mellomste til brødkorn.

2: Når mjølet kom frå mølla  
var det bare å tymme frå  
sekken (som var av heimevoven  
hamp) og rett i trauet. Slapp  
å sikte.  
3: Det var helst å blande det  
gamle mjølet med litt av det  
nye.  
5: Ikke sambakster.  
Måtte leie hjelp eller baka sjølv  
dersom det var bare mannfolk  
Helst baka mannfolka sjølv.  
Det var helst kvinnfolk som  
gjekk rundt og baka flatbrød.  
Sat 8 dagar på kvar gard  
og baka brød for eit halvt  
år. Det var flere «bakarkvinfolk»  
som hadde kvar sine gårdar.

6: «Kake» både «\[?rangkake/vangkake\] og  
«vetekake» og «byggkake»  
Byggkaka var skrinnast.  
«Rauen» var det best. «\[?Ketu/keter\] var  
tørr. Til kvelden var det  
mest bare graut. «Frukost»  
var det «møsost» og «havrebrød»  
flatt brød. «Målamat» kl 8.  
\[i margen: Matmåla\] då fekk dei graut fra kvelden  
i førevegen. (Sume kalla det  
«duer») Hadde nokon kake,  
åt dei det då. «Middag» var  
poteter, sild og mjølk eller og  
erter og helgrynsvelling med kjøt.  
Gjorde «beter» med kjøt og brød.  
«Eftasvæl» kl 5. mjelk og møsost  
flatbrød og helst kake med  
smør på. Var ei stor rund  
kake med ein fjerding til kvar  
\[Figur: Illustrasjon av rundt brød, oppdelt i fire, 4 cm tykt.  
Hver fjerdedel kalles «Ein skørning»\]  
\[s. 3\]  
Ingen fekk meir enn ein  
skørning. Den måtte dei ete  
opp. Herrefolk bruka nok  
surbrød.  
I gjestebud bar dei med seg betre  
mat i «k\[-a\]orjer». «Bonekørja»  
var \[?bunden\].  
Hadde 2 slags kake, ei finare  
dersom det kom framande.  
Simpelt mjøl i simple kaka.  
Skilde mellom sekkene med korn  
på kverna. \[-H\]Eine sekken skulle  
bli mjøl til framandfolk.  
7: Hadde vete eller rugkake liggjade  
i påvente av at der kom folk.  
Hadde «terrinar» med lok på  
til å gjøyma dei i. Dei  
var store og tok 3 kaker.  
Bar graut til barselkjerringar  
i dei.  
8: Ikkje høyrt dei baka brød på  
glo. Men det hendte dei  
steikte kveitekaker i ei  
steikepanne dei sette på  
glørne. Det gjorde bestemora.  
Bruka «gang» til den frå  
d\[-ei\]å dei brygga øl. Kalla  
det gangkake.  
9: Flat-«brød». Det meste var  
av havre. Men «Flabbrø» var  
av bygg, og det var finare.  
Dei kallar det «lefse» også det.  
S\[-ume\]lumpa at nokon hadde  
«ertekake» Hadde mye erter før.  
\[s. 4\]  
1\[-4\]5. «Surdei» Tok av ein liten  
bite kvar gong ein baka.  
Tørka den og hadde den  
oppmed taket i eit tøystykke.  
«Sette den i bløt» i lunka vatten  
så han vart tunn som velling.  
Så hadde dei han i \[-ny\]trauet dei  
baka i. «\[?naunen/nannen\]» eller  
«\[?knannen\]» kalla dei det trauet.  
«Surbrød». Måtte «grisle»  
surbrødet i omnen.  
Omnen var \[?kvelva\] av murstein  
var flat i botnen. Den var  
i kjøkkenet - -

Vennligst logg inn for å starte transkripsjon

Transkriber ein tilfeldig Førre Neste